Een veiliger internet?

SP-A kamerlid Philippe De Coene wil een veiliger internet en start hiervoor een website met ideeën op. De basisgedachte "gratis, antivirus en gratis beveiligingssoftware voor iedereen"... Het lijkt een lovenswaardig initiatief, een veilig internet is immers in ieders voordeel. Ik heb echter enkel bedenkingen bij zijn voorstellen.

Veiligheid begint bij opleiding van de gebruiker. Die eerste stap wordt vaak over het hoofd gezien, ook in dit voorstel. Het merendeel van de huidige internet-problemen --niet allemaal, maar laat ons zeggen toch ruim 90%-- zou onbestaand zijn als de gebruikers goed geïnformeerd waren en hun systemen kundig gebruikten. Software updates regelmatig uitvoeren, niet zomaar alles wat binnen komt openen, een firewall gebruiken enzovoorts.

Zorg voor goed voorgelichte gebruikers met een systeem dat geconfigureerd is met een goede basisbeveiliging en de investering in antivirus, spyware verwijderaars en andere software die dikwijls problemen onderscheppen als het (bijna) te laat is, worden voor een groot stuk overbodig.

Bovenstaande maatregelen worden echter vaak niet toegepast. Hoe komt dit? Om te beginnen is de drempel naar internet tegenwoordig heel laag. Vrijwel iedereen kan voor relatief weinig geld een snelle internet-aansluiting en PC krijgen. Al dan niet met de laatste illegaal gecopiëerde Windows versie. Microsoft heeft niet zo een goede geschiedenis op het vlak van beveiliging en een Windows systeem echt goed beveiligen is niet te onderschatten. Mede doordat de standaard instellingen van Windows, ook Windows XP, helemaal niet veilig zijn en veel software alleen werkt als de gebruiker "administrator" rechten heeft. De PC online brengen voor updates volstaat dikwijls al om besmet te worden, nog vooraleer de updates goed en wel geinstalleerd zijn.

De mentaliteit van de gebruikers is echter ook vaak verkeerd. Beveiligingssoftware is big business en maakt veel reclame. Veelal is niet de eerste reflex van de gebruiker: "Is mijn PC up to date en mijn firewall ok?", maar "Ik heb een goede antivirus, die beschermt mij wel". Dat is als tegen 200 km/h over snelweg vliegen en erop rekenen dat je airbag het wel zal redden. Daar zie ik dus een grote fout in het voorstel: belastingsgeld uitgeven aan software-ontwikkeling of "kiwi model beveiligingssoftware" en ISPs dwingen hun klanten gratis te beschermen tegen virussen, biedt geen structurele oplossing op lange termijn. Integendeel, het versterkt het huidige model waarbij men veel geld uitgeeft aan bedrijven die zich specialiseren in "beveiliging achteraf". Het is misschien cru gesteld: maar commercieel gezien is het veel interessanter om niet ingelichte gebruikers een onveilig basispakket te geven en daarbij een tweede pakket te verkopen om dit te beveiligen.

Een ander, zeker niet te onderschatten, deel van het beveiligingsprobleem zou ook kunnen opgelost worden door op de software-markt meer concurrentie te voorzien. De markt is voor ruim 95% in handen van één fabrikant. Een digitale monocultuur. Het is dan ook evident dat virussen zich hierin snel kunnen voortplanten. Een monocultuur met veel onwetende gebruikers is dé perfecte voedingsbodem voor virussen en andere problemen. Ook door de gebruiker te adviseren eens iets anders te proberen dan wat men standaard bij een PC krijgt, kan men hem beschermen. Vele alternatieve software gebruikers (Linux, Mac...) werken immers al jarenlang zonder virusscanner...

Conclusie: een veiliger internet? Ja graag. Een "gratis" antivirus van vadertje staat of mijn provider? Neen danku. Liever goede voorlichting van gebruikers en (bijvoorbeeld) een gratis goed beveiligde Linux.

Ook voor Windows zijn er echter oplossingen om een PC te beschermen. Begin alvast hiermee:

Surf met Mozilla Firefox ipv met Microsoft Internet Explorer
Email met Mozilla Thunderbird ipv Outlook (Express)
Beide programm's zijn gratis en open source. Door hun minder diepgaande integratie in Windows en het feit dat ze niet behoren tot de huidige monocultuur, zal het gebruik van deze programma's uw leven online zowieso veel veiliger maken.
Gebruik een gratis firewall: bv die van Kerio
Gebruik een antivirus, ook dit kan gratis, bv AGV of Free-AV